« terug naar het overzicht

Moet ik voor mijn stiefkinderen zorgen?

22 juni 2022

Moeten
Waarom moet je eigenlijk iets? Als mens, en al helemaal als stiefouder? Voor de kinderen zorgen, hen helpen met huiswerk, voor hen koken, wassen, strijken, met het hele samengestelde gezin op vakantie gaan, alle uitjes plannen op de dagen dat de stiefjes er zijn, de helft van de gezinskosten, de uitstapjes en de cadeautjes betalen, ook als jij maar één kind hebt en je partner er vier heeft, weggaan als de stiefkinderen komen, thuisblijven als de stiefkinderen komen, de stiefkinderen meenemen als je op bezoek gaat/iets te vieren hebt in jouw familie, alle familiebijeenkomsten bijwonen, de stiefkinderen fulltime in huis nemen, meebewegen met de wensen (en grillen) van de ex-partner, en ga zo maar door.
Ik hoor in mijn praktijk (en daarbuiten) tal van redenen waarom mensen menen dat ze iets moeten. Ze zeggen:

• Het wordt van me verwacht, door mijn partner, mijn familie, de maatschappij, of door mezelf
• De omstandigheden laten geen andere mogelijkheid toe
• Ik ben zo opgevoed
• Ik vind het belangrijk en niemand anders doet het, dus dan moet ik het wel doen
• We hebben dit zo afgesproken en nu zit ik er aan vast
• Ik heb dat ooit beloofd
• We doen het altijd al zo en nu is het een gewoonte geworden
• Ik ben bang dat ik mijn partner of mijn kinderen kwijtraak als ik het niet doe
• Ik wil mijn partner, mijn kinderen, mijn ex-partner geen verdriet doen of het hen niet moeilijk maken
• Ik wil mijn ouders niet teleurstellen
• Ik wil geen gedoe in de familie
• Het is wettelijk verplicht

Van moeten naar kiezen
Ik zeg dan: je hebt altijd een keuze, met uitzondering van dingen die in de wet staan. Kinderen moeten naar school, je moet voor je (eigen) kinderen zorgen en betalen, en je moet het contact met de andere ouder bevorderen als je gescheiden bent.

Veel stiefouders hebben echter het gevoel dat ze geen keuze hebben en voelen zich genoodzaakt om te blijven doen wat ze altijd al deden. Maar als je dingen doet die je tegenstaan, die over je grenzen heengaan, dan putten die je op den duur uit. Je wordt er chagrijnig van, en kunt steeds minder hebben. Dat heeft een effect op je relatie, en op jullie samengestelde gezin. In die gevallen is het goed om jezelf eens af te vragen om welke reden je iets doet en blijft doen, terwijl je er eigenlijk geen zin of energie meer voor hebt. Is het dan iets dat echt moet, bijvoorbeeld omdat het wettelijk verplicht is, of in jullie situatie echt niet anders te organiseren is, of gaat het om een afspraak, een belofte of een gewoonte, die je kunt evalueren en zonodig kunt herzien.
​
Ga het gesprek aan
Wat het antwoord op die vraag ook is, het is goed om met je partner (en daarna eventueel met de kinderen of andere betrokkenen) te bespreken hoeveel moeite het je kost. Als het dan echt niet anders kan, kan je partner je in elk geval erkenning geven voor het feit dat jij hiermee leeft en dit allemaal doet. Maar heel vaak zal het ook wél mogelijk zijn om dingen te veranderen.
Je kunt in het gesprek met je partner je grens aangeven, je kunt vragen om een herevaluatie van gemaakte afspraken, je kunt jouw/jullie angst in de ogen kijken en besluiten iets anders te doen dan wat je altijd deed. Jullie kunnen er voor kiezen om uit te leggen aan de omgeving dat een samengesteld gezin nu eenmaal geen kerngezin is, en dat het heel veel energie vraagt om alles met iedereen af te stemmen, en sowieso meer energie vraagt omdat de gezinsleden niet eigen zijn, en er daardoor twijfel is over ieders plek. Jullie kunnen dan vertellen dat het in jullie gezin beter werkt als de kinderen (stief en eigen) niet altijd allemaal mee op vakantie gaan; dat jullie er daarom voor kiezen om soms met alleen jullie gezamenlijke kinderen op vakantie te gaan; dat de eigen ouder er soms voor kiest om alleen met de eigen kinderen iets te ondernemen; dat jullie behoefte hebben aan een kerstfeest met alleen jullie gezin en niet op bezoek willen bij familie; dat je het waardeert dat je stiefkinderen worden uitgenodigd voor het familiefeest, maar dat je hen niet wil dwingen en het voor jezelf eigenlijk relaxter is als ze niet meegaan. Zulke gesprekken zijn niet gemakkelijk, maar als je ze open en zonder verwijten aangaat, dan ontstaat er vaak wel meer begrip voor jullie keuzes.

Positief formuleren wat je niet wil veranderen
Het kan ook zijn dat dingen je tegenstaan, en dat je er uiteindelijk toch voor kiest om ze te blijven doen, ook al zou je ze wel kunnen veranderen. Misschien vind je ze zo belangrijk, dat je er de moeite en het geld voor over hebt, of wil je je partner steunen of plezieren of de kinderen. Dat is dan ook helemaal goed. Meestal is het zo dat als je een bewuste afweging maakt van wat het je kost, en wat het je oplevert, je de dingen daarna met meer overtuiging en minder tegenzin doet. In die gevallen MOET je de dingen niet doen, maar WIL je ze doen. Het helpt als je ze dan voor jezelf positief formuleert: dus ‘ik wil mijn partner plezieren’ in plaats van ‘ik wil mijn partner niet teleurstellen’. Of: ‘ik wil goed voor de kinderen zorgen’ in plaats van ’ik kan hen toch niet aan hun lot overlaten’.

Pak de regie over je eigen leven
Ik pleit ervoor dat je de regie pakt over je eigen leven, en (binnen de grenzen van de wet) bewust kiest wat je wel en niet doet. Uiteraard helpt het daarbij als je dit in overleg doet met de betrokkenen. Zorg dat jij en je partner samen één team zijn en dat ieder gezinslid (dus jij ook), zich thuis voelt en zichzelf kan zijn. Soms kan door omstandigheden niet alles wat je wil, maar dan kan er vast wel iets. En kom je daar alleen of met je partner niet uit, dan kun je er ook nog voor kiezen om een afspraak met mij te maken. Jullie zijn van harte welkom, live of via Skype.

Juni 2022
Nanda Poulisse, Gezinspraktijk Gestel 

Let op: Deze blogs verschijnen in het najaar van 2024 in boekvorm en zijn dan online niet meer beschikbaar. Als je belangstelling hebt voor het boek, mail me dan je naam en mailadres, dan laat ik je te zijner tijd weten hoe je het kunt bestellen. Mijn mailadres is: info@gezinspraktijkgestel.nl

Wil je meer lezen over samengestelde gezinnen, scroll dan ook eens door de lijst met blogs, en lees bijvoorbeeld Een stiefgezin vraagt om veel erkenning of Op vakantie met je nieuwe gezin. Of Ik voel me niet thuis in mijn samengestelde gezin Of verdiep je in Het geheim van een goede relatie.

P.S. Wil je deze blog delen? Voel je vrij. Ik ben er blij mee.